Estres linguistikoa
2012-12-04
Txoferrarekin euskaraz
2013-05-15
Oraingoan aurreiritziei buruz hitz egiteko aitzakia Galizia aldean jasotako gertaera batean aurkitu dugu. Radio Galega irrati publikoan galizieraz hitz egiten da baina hara non entzuleren bat ez dago ados eta gauetan emititzen den Pensando en ti irratsaiora deitu du bere kexa azaltzeko. Hona hemen entzule eta irratsaioko gidaria den Alberto Freireren arteko eztabaida:
Ikus dezakegunez ez gara euskaldunok bakarrik horrelako aurreiritziei egin behar diegunok. Minorizatutako hizkuntzak dauden beste lurralde batzuetan ere horrelako egoerak jasn behar izaten dituzte.
Ariketa bat proposatu nahi dizuegu: entzule horrek botatzen dituen hainbat aurreiritzi beste egoera eta lurralde batzuetan entzunak ditugu ezta? Batzuk zerrendatuko ditugu eta guztion artean ea zer nolako erantzunak bururatzen zaizkigun gure ohiko bizitzan horrelakoei aurre egin beharko bagenie, ados? Ea ba, hona hemen zerrenda:
– Nik espainolez hitz egiten badizut, zuk niri hizkuntza berean egin behar didazu, guztiona da eta.
– Zuk edukazioagatik nik hitz egiten dudan hizkuntza egin behar duzu, ni hemen bizi bainaiz baina ez naiz hemengoa.
– Nik hitz egin dut lehenengo, beraz zuk niri nire hizkuntzan egin behar didazu.
7 iruzkin
Gizurra dirudi.Argi dago erantzuna.
Emakume horrek ez ditu onartzen probintzia desberdinetan hitz egiten diren gainontzeko hizkuntzak.Bere iritzitan Estatu bat hizkuntza bat.
Gainera ez zaio nahikoa iruditzen bertan bizitzen uztea bertako hizkuntza ezagutu gabe.Berak dioen arabera erderaz hitz egiten badu,denak horrela egin behar dute.
Bere zentzugabekeriaz ohartarazten saiatu beharko ginake,baina seguruenik ez zuela betarik emango
Guztiz harritu ninduen hau entzun nuenean, ez deitu duenagatik, baizik eta esatariaren diskurtso landuagatik.
Hamen horren kontrako diskurtsoa lantzen hasiak bagara, galizian ez dut ezagutzen horrelakorik, han, bederen nire eskumaldean, ez baitute gehienek ezta urrutitik ikusten hizkuntzekin arazo bat dagoenik, galiziera baztertuta dagoelako nahiz eta erabili erabiltzen duten. Sena, diot, ez dutela honekiko esnaturik.
Esan esango nioke ez dela edukazioa txarrekoa (hori horrela dela pentsaraztera bultzatu gaituztelako erdaldunek). Izan ere, edukazio txarrekoa izan liteke ere bai galizieraz ez jakitea, guztiona ere badelako galizian.
Ildo horretatik, horrek zer esan nahi du? berez, erldaldunek ezin dutela edukazio txarrekoak izan?? hau da, gu bagara ez duguko aldatzen, haiek beraz ezin dutenez, (ezin dutelako, edo nahi ez dutelako ) ezin dira izan??
Errespetua da, hor arazoa, andre horrek ez baitu hango hizkuntza ikasi nahi edo ezagutu nahi, han bizi den bitartean.
Dena den, nik proposatu nahi dut beste ariketa bat: deituko bagenu ETB2ra eta euskaraz egin zuzeneko saio batean zer gertatuko litzaiguke?? zer gertatuko litzaiteke 1, aldian?? aldatzeko eskatuko ligukete? eta hori joera bilatuko balitz?? galaraziko ligukete euskaraz ETB2n? iragazkirik jarriko lituzkete ez gertatzeko??
Konturatzen ari naiz zerrendan osatutako erantzunak erabiltzean, nahiz eta euskaldunekin izan, eman ahal diren arrazoiak oso zailak direla ulertzeko besteentzat, menpekotasun egoera batean gaudela ulertu ezin dutelako, edo ezin asmatu nabilelako arrazonamenduekin. Errepikatze-kontua izango da??
Euskal Herrian jasotako antzeko adibide bat badugu, lankide batek jasotakoa. Hona:
Telefonikaren 1004tik deitu zioten lankideari…
– bai?
– Hola, buenos días
– Bai, egun on.
– (3 segundu) … buenos días.
– Baietz, egun on.
– ( segundu) …¿no entiende castellano?
– perfectamente, ¿y usted euskera?
– soy yo el que ha llamado, así que tendremos que hablar en mi idioma ¿no?.
Cuando llame usted hable como quiera. Gracias por atenderme.
– bai, agur.
Bezero bat, behintzat, galdu zuen 1004ko langile horrek.
Lehenengo deitzen duenak hizkuntza aukeratu dezake? Hara ze argudio sakona 😮
Obelixek esango lukeen moduan: “Elebakar hauek erotuta daude”
Jarri genuen ariketari jarraituz, hona hemen gure ustez baliagarriak izango zaizkizuen ideia batzuk:
Lehenik eta behin kontuan izan behar dugu gure helburua dela aurreiritziek gure portaeran izan dezaketen eragina murriztu edo ezereztea. Helburua ez da beste pertsona konbentzitzea. Azken batean beste pertsona horrekin eztabaidan hasiko bagina seguruenik ez genuke lortuko konbentzitzea, gainera eztabaidak estresa sortuko digu eta hori ez da onuragarria guretzat. Helburua, beraz, argi: aurreiritzi horiek gure hizkuntza portaera ez mugatzeko kontrako argudioak edukitzea. Hori da garrantzitsuena, ez beste pertsonak konbentzitzea. Eztabaida ahantzu askotxo izan ditugu eta eragin positiborik ez, beraz estrategia aldatu beharra daukagu
Ikus ditzagun aipatu genituen aurreiritziak eta horien aurkako argudioak banan-banan:
– Nik espainolez hitz egiten badizut, zuk niri hizkuntza berean egin behar didazu, guztiona da eta: Bi solaskidek bakoitza hizkuntza desberdin batean aritu daitezke eta elkar komunikatu daitezke, biek bestearen hizkuntza ulertzen badute. Era horretan ez dute ezertan hizkuntza berean egin behar, bakoitzak berea egin dezake bestearen hizkuntza aukera mugatu gabe. Are gehiago esango dugu: bi solaskidek elkar komunikatu daitezke batak bestearen hizkuntza ezagutu gabe. Nola? Keinuen bidez, marrazkien bidez, hotsen bidez… Gakoa, beraz, elkar komunikatu nahi izatea da, ez komunikazio hizkuntza bera. Gatazka sortu daiteke solaskideetako batek uste duenean egoera konpontzeko modu bakarra biek bere hizkuntzan hitz egitea dela. Hain zuzen ere kasu honetan gertatzen dena.
– Zuk edukazioagatik nik hitz egiten dudan hizkuntza egin behar duzu, ni hemen bizi bainaiz baina ez naiz hemengoa: edukazioak ez du zerikusirik euskaraz (edo beste hizkuntza batean) hitz egitearekin. Horrela balitz elebakarrek ez dutenez inoiz euskaraz egiten, ondoriozta dezakegu gurekiko edukazio txarrekoak direla denak. Horrela da? Inolaz ere ez. Edukazio txarrekoak (edo onekoak) izan gaitezke edozein hizkuntzan hitz eginez.
– Nik hitz egin dut lehenengo, beraz zuk niri nire hizkuntzan egin behar didazu: lehenengo hitz egiten duenak elkarrizketan erabiliko den hizkuntza aukeratu dezake? :-O Argudio horren hutsaltasuna ikusteko irudika dezagun egoera bat telefonoan:
Txirrin-txirrin
-Bai, nor da?
– Buenos días, le llamo desde Madrid para comunicarle que…
– Et, et, et. Nik hitz egin dut lehenengo beraz, euskaraz egin behar didazu!
– Diablos, tiene usted razón perdo…estooo, barkartu arrazoi duzu. Madriletik deitzen dizut jakinarazteko…
😉 Egoera surrealista benetan ezta? Argudio batzuk ezerezteko umorea bezalakorik ez dago…
Beste argudio asko daude hizkuntzen inguruan. Argudioei aurre egiteko informazioa izatea garrantzitsua denez, hona hemen lotura interesgarri batzuk hizkuntzen inguruko aurreiritziei aurre egiteko:
– Prejuicios linguisticos: http://www.asturiasliberal.org/colaboraciones/personal/prejuicios_ling_isticos_2.php
– Juan Carlos Moreno Cabreraren hitzaldia: “Lingüística y Nacionalismo”:
http://www.youtube.com/watch?v=37HoQMqgeQc
– Juan Carlos Moreno Cabreraren testua euskarari buruz: http://www.figueraspacheco.com/EPlaS/sost_cult/llengues_mon/Euskera.pdf
Hola buenos dias, a ez! egun on…
Parre behintzat egin nuen, mala letxea pasa ta gero, klaro. Gauza da jarrera berarekin beste batean kontrako efektua lortu nuela:
Legazpiko La Caixatik deitu zidaten eskaintza bat zeukatela niretzako ta ea noiz pasa nintekeen bulegotik. Elkarrizketa osoa ez daukat buruan, baina gauza da bera gazteleraz hasi zela, ta nik euskaraz erantzun arren, gazteleraz jarraitu zuela… baina elkarrizketaren ildoa mantenduz!! Hori ikusita ni dale ramon euskaraz… ta azkenean, tipoa konturatu zen posibilitate gehiago zuela ni bulegora gerturatzeko euskaraz eskatzen bazidan… ta hara! 6. esaldirako edo, euskaraz hasi zitzaidan (nahiko txukun gainera).
Kuriositatea edukiko dezute agian: ez nintzen bulegora joan, baina beste arrazoi batzuengatik 😉
Animo!
Urko
[…] TELP lantegiak Atsegin dut:Atsegin dut […]